# Polecenia konsoli Linux

## Operacje na plikach i katalogach
* **pwd** - aktualny katalog
* **ls -la** - listuje wszystkie dostępne pliki
* **ls -lat** - listuje wszystkie dostępne pliki posortowane według czasu modyfikacji
* **cp -r {nazwa pliku/katalogu} {miejsce docelowe}** - kopiuje plik lub cały katalog z zawartością we wskazane miejsce
* **mv {nazwa pliku/katalogu} {miejsce docelowe}** - przenosi plik lub cały katalog z zawartością we wskazane miejsce (jeśli lokalizacja pliku docelowego jest taka sama jak pliku do przeniesienia, zmienia nazwę)
* **du -sh** - pokazuje zajętość całego katalogu
* __du -sh *__ - pokazuje rozmiar poszczególnych plików i katalogów
* __du -sh \`ls -A\`__ - pokazuje rozmiar wszystkich (w tym ukrytych) plików i katalogów (można też użyć `$(ls -A)`)
* __du -sh .[!.]* *__ - jak powyżej
* __du -hs .[^.]*__ - pokazuje rozmiar wszystkich ukrytych plików
* **du -ah** - pokazuje zajętość wszystkich plków w katalogu
* __ls -ld .*__ - wyświetla wszystkie ukryte pliki i katalogi
* **df -h** - pokazuje zajętość wszystkich dysków
* **df -a** - pokazuje zajętość wszystkich urządzeń
* **df -hT** - pokazuje zajętość punktu montowania wraz z systememe plików
* **chmod 0755 {nazwa pliku/katalogu}** - zmiana praw dostępu (4-read, 2-write, 1-execute)
* **chmod ugo-x {nazwa pliku/katalogu}** - odbiera prawa wykonywania wszystkim użytkownikom (user, group, other)
* **chown user:group {nazwa pliku/katalogu}** - właściciela i grupy
* **ls | wc -l** - liczba plików i katalogów w aktualnym katalogu
* **tree** - drzewo katalogów i plików
* **tree -ugphD** - drzewo katalogów i plików wraz z informacjami o plikach i katalogach
* **find -iname {nazwa pliku}** - szuka podanego pliku bez uwzględnienia wielkości liter
* **find -size +100M** - szuka plików powyżej 100mb
* **find / {pattern}** - wyszukuja podanego wzorca w głównym katalogu i podkakatalogach
* __find . -maxdepth 1 -name '*.json' -delete__ - usuwa dużą ilość plików z rozszerzeniem `*.json`
* **cksum {nazwa pliku}** - pokazuje sumę kontrolną CRC i rozmiar pliku
* **ln -s {cel} {nazwa}** - tworzy link do pliku lub katalogu
* **"$(cd "$(dirname "${BASH_SOURCE[0]}")" && pwd)/$(basename "${BASH_SOURCE[0]}")"** - zwraca ścierzkę w której zanjduje się uruchomiony skrypt
* **ls -R | sort -R | tail -1** - wybiera losowy katalog lub plik z drzewa katalogu
* **rename -v 's/\.pdf$/\.doc/' *.pdf** - zmienia nazwwy wszystkich plików *.pdf
* **(cd /{some}/{dir}/ && ls -l)** - zmienia katalog, wykonuje komendę i powraca do aktualnego katalogu
* **chgrp** - zmienia grupę dla plików/katalogów

### Pliki
* **cat {plik 1} {plik 2} {plik n} >> {plik docelowy}** - dodaje content z plików 1, 2 i 3 do pliku docelowego
* **cat {prefix}* > {plik docelowy}** - łączy pliki z podanym prefixem w jeden
* **split -v 5M {plik} {prefix}** - dzieli podany plik na części po 5MB i dodaje prefix
* **nl {nazwa pliku}** - pokazuje zawartość pliku wraz numerami linii
* **dd** - kopiowanie pliku wraz z konwersją typu (dd if=/home/user/Downloads/debian.iso of=/dev/sdb1 bs=512M; sync)
* **rm {nazwa pliku}** - kasuje plik
* **touch {nazwa pliku}** - tworzy pusty plik
* **ls -la | grep ^- | wc -l** - pokazuje liczbę plików w katalogu
* **mv \`ls | head -n 2000\` test/** - przenosi 2000 plików do katalogu test
* **less** - wyświetla zawartość pliku
* **less {plik} | grep "wyrażenie regularne"** - szuka w wybranym pliku podanej wartości
* **tail -f {nazwa pliku}** - pokazuje zmiany na żywo w podanym pliku
* **tail -2 {plik}** - wyświetla 2 ostatnie linie w pliku
* **stat {nawza pliku}** - informacje o pliku
* **file {nazwa pliku}** - pokazuje typ pliku
* **head -2 {plik}** - pokazuje 2 wiersze z podanego pliku
* **head -c5 {plik}** - wyświetli 5 pierwszych liter
* **md5sum {plik}** - oblicza sumę md5 
* **sha1sum {plik}** oblicza sumę sha1
* **wc -l {plik}** - liczba linii w pliku
* **find . -type f | wc -l** - liczba samych plików w katalogu
* __grep -ri "{pattern}" /jakis/katalog/*__ - wyszukuje podany pattern we wszystkich plikach w katalogu i podkatalogach, bez względu na wielkość liter
* **grep –color -rw "{pattern}" .** - szuka tylko całych słów, zwraca pokolorowany otput
* **grep -c "{pattern}" .** - zwraca ilość znalezionych wzorców w plikach
* **diff {plik1} {plik2}** - porównuje ze sobą 2 pliki
* **find {pattern} | xargs rm** - szuka plików i kasuje wszystkie znalezione
* **ls -laR | grep ^- | wc -l** - zlicza ilość plików w katalogu i podkatalogach
* **find . -type f | sort -R | tail -1** - wyszukuje losowy plik
* **locate {file}** - znajduje wszystkie pliki o podanej nazwie
* **cmp {plik1} {plik2}** - pokazuje różnicę między plikami
* **cmp --verbose {pliki}** - pokazuje kody różnic (bajt różnicy, kod znaku 1, kod znaku 2)

### Katalogi
* **rm -fr {nazwa katalogu lub pliku}** - umożliwia kasowanie katalogu i zawartości wraz z wymuszeniem
* **mkdir {nazwa pliku}** - tworzy katalog (`mkdir {katalog} && cd {katalog}` - po utworzeniu od razu otwiera katalog)
* **touch {nazwa pliku}** - tworzy pusty plik
* **ls -la | grep ^- | wc -l** - pokazuje liczbę plików w katalogu
* **mv \`ls | head -n 2000\` test/**
* **du -sckx * | sort -nr** - sortuje katalogi według rozmiaru
* **cd -** - powraca do poprzedniego katalogu (przed wykonaniem polecenia `cd {katalog}`)
* **watch "ls -lrt | tail -10"** - obserwowanie zmian na katalogu
* **mkdir -p ~/katalog/{bin,src,pkg}** - tworzy katalog i w nim bin, src, pkg na tym samym poziomie

### Archiwa
* **tar -xzvf {nazwa pliku}** - rozpakowuje archiwum `*.tar.gz`
* **tar -vzcf {nazwa archiwum} {nazwa pliku/katalogu}** - archiwizuje wskazany plik/katalog do podanego pliku jako `tar.gz`
* **gzip {nazwa}** - kompresuje pliki jako `.gz`
* **gunzip {nazwa}** - rozpakowuje archiwum `*.gz`
* **zip -r0 {plik.zip} {katalog}** - zapisuje zawartość katalogu do pliku `zip` bez kompresji

---

## Użytkownicy
* **last** - pokazuje listę ostatnich logowań użytkowników (-n {liczba})
* **whoami** - podaje nazwę aktualnego użytkownika
* **users** - zalogowani użytkownicy
* **id** - pokazuje id użytkowika, grupy, oraz do jakich grup należy\
* **sudo su - {nazwa użytkownika}** - przełącza na konto innego użytkownika
* **groups** - pokazuje grupy do których należy użytkownik
* **w** - pokazuje kto jest zalogowany i co robi
* **who** - pokazuje kto jest zalogowany
* **wall {wiadomość}** - wysyłą wiadomość do użytkowników
* **mesg** - status wyświetlania wiadomości w terminalu (mesg y - włącza, mesg n - wyłącza)
* **write {użytkownik}** - włącza tryb pisania wiadomości do użytkownika
* **passwd** - zmiana własnego hasła
* **adduser {user} {grupa}** - dodaje nowego użytkownika
* **userdel {nazwa}** - usuwa użytkownika
* **addgroup {nazwa}** - dodaje grupę
* **groupdel {nazwa}** - usuwa grupę
* **users | wc -w** - liczba zalogowanych użytowników
* **sudo runuser -l {nazwa użytkownika} -c '{polecenie}'** - uruchamia poprzez innego użytkownika {polecenie}
* **sudo su - {nazwa użytkownika} -c "{polecenie}"** - jak powyżej
* **usermod** - modyfikuje ustawienia użytkownika
* **sudo usermod -a -G {grupa} {user}** - dodaje usera do grupy
* **sudo gpasswd -a {user} {grupa}** - j/w

---
## Data i czas
* **cal** - pokazuje kalendarz aktualnego miesiąca
* **date** - pokazuje aktualną datę
* **date +"%T : %Y"** - pokazuje datę w formacie *HH:MM:SS : YYYY*
* **sleep {sec} && {polecenie}** - uruchamia polecenie po określonej liczbie sekund

---
## System
* **uname -a** - pokazuje informację o systemie Linux
* **reboot** - urucahmia ponownie
* **shutdown -h {now | liczba minut | godzina:minuta}** - zamyka system natychmiast lub po podanej liczbie minut, lub czasie
* **init 0** - zabija cały system
* **uptime -p && uptime -s** - pokazuje czas pracy systemu, oraz datę uruchomienia
* **getconf LONG_BIT** lub **arch** pokazuje architekturę systemu
* **dstat** - listat statystyk systemowych
* **free** pokazuje ilość dostępnej pamięci
* **hostname** - pokazuje nazwę komputera w sieci
* **who -r** - pokazuje czas uruchomienia systemu ortaz jego poziom
* **runlevel** - pokazuje poziom na którym zainicjalizowano system
* **top -bn1 | grep -i "%Cpu" | head -1 | sed "s/.*, *\([0-9]*,.\)%* \(id\|be\).*/\1/;s/,/./" | awk '{print 100 - $1}'** - pokazuje zużycie procesora
* **free | grep Mem | awk '{print $4/$2 * 100.0}'** - ilość wolnej pamięci w procentach
* **free | grep Mem | awk '{print $3/$2 * 100.0}'** - ilość zajętej pamięci w procentach
* **iostat -d /dev/sda | sed -n "4p"** - pokazuje zużycie dysku (/dev/sda)
* **cat /proc/loadavg | awk '{print $1,$2,$3}'** - pokazuje load systemowy
* **printenv** - pokazuje wszystkie zmienne środowiskowe i ich wartości
* **sudo dmidecode -t system** - informacje o systemie (w tym o urządzeniu)

### Urządzenia
* **mount {urządzenie} {ścierzka docelowa}** - montuje urządzenie
* **unmount {urządzenie**} - odmontowuje urządzenie
* **mount -l** - lista podłączonych urządzeń
* **lsblk** - lista urządzeń blokowych ( -l)
* **sudo mount -o loop {obraz.iso} {/katalog}** - montuje obraz.iso do katalogu /katalog
* **blkid** - id urządzeń blokowych
* **sudo fsck -Cyv {/dev/sdx}** - skanuje i naprawia system plików na dysku
* **lsusb** - lista urządzeń usb
* **sudo fdisk -l** - pokazuje informacje o systemie plików
* **sudo lshw** - pełna lista urządzeń systemowych
* **sudo lshw -short** - jak wyżej, wersja skrócona (`-html` zapisuje w wersji html)
* **lscpu** - szczegółowe informacje na temat procesora
* **lsblk** - szczegółowe informacje na temat urządzeń blokowych
* **lspci** - urządzenia podpięte pod szynę PCI
* **watch "dmesg | tail -20"** - podgląd na żywo logów systemowych

### Procesy
* **pstree** - pokazuje drzewo procesów
* **kill -9 {numer procesu}** - zabija wskazany proces (kill)
* **kill -3 {numer procesu}** - zakończenie procesu (quit)
* **kill -15 {numer procesu}** - zakończenie procesu (terminate)
* **killall {nazwa}** - zabija wszystkie procesy o podanej nazwie
* **ps aux | grep {nazwa}** - szuka procesów o podanym wyrażeniu
* **ps -LF -u {nazwa użytkownika}** - pokazuje procesy użytkownika
* **pidof {nazwa}** - znajduje id podanego procesu
* **sudo update-rc.d {skrypt w init.d} defaults** - dodaje skrypt do autostartu na domyślnym poziomie
* **sudo lsof** - pokazuje otwarte pliki i procesy ich używające
* **ps -Af --no-headers | wc -l** - liczba uruchomionych procesów
* **ps u** - pokazuje polecenia uruchomione w konsolach
* **ps aux | head -1 && ps aux | grep {program}** - szuka podanego programu, wraz z opisem kolumn z wyniku
* **nohup ./{nazwa}.sh > {nazwa}.log &** - uruchamia proces ze skryptu z zapisem do logu, tak aby działał dalej po wyjściu z konsoli
* **bg** - pokazuje procesy w tle
* **fg {proces}** - przenosi podany proces w tło
* **pidof {program}** - zwraca id procesu o podanej nazwie
* **watch -n 1 -d "{polecenie}"** - uruchamia polecenie i obserwóje wynik co sekundę z zaznaczeniem zmian

---

## Internet i sieć
* **curl ifconfig.me** - pokazuje zewnętrzne ip komputera
* **wget http://ipinfo.io/ip -qO -** - pokazuje zewnętrzne ip komputera
* **ifconfig** - pokazuje ustawienia sieci
* **ifconfig {nazwa sieci}** - pokazuje informacje o wskazanej sieci
* **ifconfig {nazwa sieci} | grep 'inet addr:' | cut -d: -f2 | awk '{ print $1}'** - zwraca adres lokalny komputera
* **ifconfig {nazwa sieci} {down|up}** - wyłącza lub włącza sieć
* **ssh-keygen** - generuje nowy klucz ssh
* **mtr {ip lub domena}** - połączenie ping i traceroute
* **scp -r {źródło} {cel}** - kopiuje plik poprzes ssh (user@192.128.0.1:/some/path/file) razem z podkatalogami
* **curl ipinfo.io** - bardziej szczegółowe informacje o komputerze
* **netstat** - wyświetla listę aktywnych połączeń TCP i UDP
* **netstat -lntu** - lista otwartych portów
* **netstat -at** - lista portów TCP
* **sudo lsof -i -nP** - pokazuje używane porty oraz powiązane z nimi procesy
* **iostat -d /dev/sda | sed -n "4p"** - pokazuje zużycie sieci
* **ip route get 8.8.8.8 | awk '{print $NF; exit}'** - pokazuje ip komputera wewnątrz sieci
* **nmap {hostname}** - pokazuje otwarte porty i serwisy na podanym hoście
* **hostname -I** - pokazuje lokalne ip komputera
* **cat /etc/services | less** - podgląd wszystkich portów i programów je wykożystujących
* **tcpdump -i any port {port}** - pokazuje całą komunikację na wskazanym porcie
* **nmap -sn {ip}/24** - skanuje adresy w poszukiwaniu hostów
* **curl -D {plik dla nagłówków} {url} > /dev/null** - zapisuje nagłówki do pliku (nie generuje outputu)
* **curl -o- {url}.sh | bash** - pobiera skrypt i wykonuje go na komputerze
* **curl -sS -d key=val {url}** - wysyła dane POST, -sS pokazuje tylko błędy (-G - GET) 
* **whois {domena}** - podaje informacje o domenie internetowej
* **dig {domena}** - informacje o DNS
* **wget -r {url}** - pobiera rekursywnie z podanego url-a

---

## Inne
* **reset** - inicjalizuje ponownie konsolę
* **clear** - czyści wpisy w konsoli
* **which {nazwa polecenia}** - podaje ścierzkę do polecenia
* **whereis {nazwa polecenia}** - podaje ścierzkę do polecenia, źródeł binarnych, bibliotek i pakietów
* **alias fuck='sudo $(history -p \!\!)'** - fuck command
* **alias fuck='sudo $(fc -ln -1)'** - fuck command 2
* **history** - pokazuje historię polecień konsoli
* **{polecenie} | column -t** - formatuje wynik polecenia w kolumny
* **expr {wyrażenie matematyczne}** - rozwiązuje wyrażenia matematyczne
* **disown -a && exit {polecenie}** - uruchamia polecenie w tle nawet po zamknięciu konsoli
* **bind -p** - pokazuje skróty dostępne w bash
* **time {polecenie}** - mierzy czas podanego polecenia
* **while sleep 1;do tput sc;tput cup 0 $(($(tput cols)-29));date;tput rc;done &** - pokazuje datę i czas w praym górnym rogu terminala
* **{polecenie} | tee {plik}** - wyświetla wyjście oraz zapisuje do pliku wyjście polecenia
* **tail -f jakas/scierzka/\`ls --format=single-column -t /jakas/scierzka | head -1\`** - uruchamia taila na najnowszym pliku w podanym katalogu
* **{polecenie} | awk '{ print $1 }** - wyświetla pierwszy wyraz z wyniku polecenia
* **{polecenie} | tr '\ ' '\n'** - wyświetla wynik polecenia w pojedyńczych liniach (zamienia spacje na nowy wiersz)
* **{polecenie} | xargs -n1** - działa jak powyżej
* **xxd -c 1 {plik}** - wyświetla wartości hex dla każdego znaku linia po linii
* **rsync -vrpogthl --progress {katalog} {katalog backupu}** - wykonuje backup katalogu, aktualizuje jedynie to co się zmieniło (opcje zapewniają backup praw, własności, czasów modyfikacji plików i symlinki jako symlinki)
* **for i in {1..10}; do {polecenie}; done** - uruchamia {polecenie} 10x
* **look {wyraz}** - podpowiada składnię wyrazu
* **md5sum {plik}** - oblicza skrót md5
* **lpq** - status podłączonych drukarek
* **lpq -P {nazwa drukarki} {nazwa pliku}** - drukuje plik na wskazanej drukarce
* **mkpasswd -l 10** - generuje hasło 10 znakowe trudne do złamania
* **makepasswd --cahrs 10** - generuje hasło 10 znakowe trudne do złamania
* **while true; do {polecenie lub skrypt do wykoanaia} ; sleep 100 ; done** - wykonuje skrypt co określony czas
* **mplayer -vo caca {film}** - odtwarzanie filmów w konsoli
* **multitail -l 'ssh user@host "tail -f /var/log/log.log"' -l 'ssh user@host2 "tail -f /var/log/log.log"'** - podgląd logów z 2 serwerów na raz
* **echo -n "Hello" | od -A n -t x1** - wyświetla tekst jako wartości hex
* **echo -n "Hello" | hd** - wyświetla tekst jako wartości hex + oryginalny string (hd, xxd)

---

## Terminal
* **{command} 1> {file|program}** - Redirect stdout to file or program
* **{command} 1>> {file|program}** - Redirect and append stdout to file or program
* **{command} 2> {file|program}** - Redirect stderr to file or program
* **{command} 2>> {file|program}** - Redirect and append stderr to file or program
* **{command} &> {file|program}** - Redirect both stdout and stderr to file or program
* **{command} 2>&1** - Redirect stderr to stdout
* **{command} > /dev/null 2>&1** - Redirect whole output to /dev/null
* **{command} &>/dev/null** - Redirect whole output to /dev/null
* **echo -n "{tekst}"** - wyświetla tekst ze znakiem nowej linii
* **tty** - zwraca nazwę terminala